Home Contact Phone
background

İqtisadiyyat

Ağstafa rayonunun ərazisi 1504 kv. km, əhalisi 01.01.2017-cı il tarixə rəsmi qeydiyyatda 86,5 min nəfərdir. Rayonda 1 şəhər, 9 qəsəbə və 29 kənd yaşayış məntəqəsi vardır. Yaşayış məntəqələri 29 inzibati ərazi dairəsi və 29 bələdiyyə vasitəsi ilə idarə olunur.Rayon ərazisində 132 idarə, müəssisə və təşkilat, 4 bank filialı, 1 bank olmayan kredit təşkilatı, 4 mehmanxana  fəaliyyət  göstərir. Məşğul əhalinin əsas hissəsi kənd təsərrüfatında, rayonda fəaliyyət göstərən sənaye, tikinti, nəqliyyat, rabitə, ticarət, ictimai-iaşə xidməti sahəsində çalışır. Hazırda məşğul əhalinin sayı 41860 nəfərdir, o cümlədən kənd təsərrüfatı sahəsində 17856 nəfər, sənayedə çalışanların sayı 330 nəfər, tikintidə 469 nəfər, təhsil, mədəniyyətdə 3726 nəfər, səhiyyə, sosial təminatda 1105 nəfər, nəqliyyat-rabitədə1004 nəfər, ticarət və ictimai-iaşədə 1337 nəfər, kreditləşmə, maliyyə və sığorta sahəsində 22 nəfər, idarəetmə orqanlarının aparatında 324 nəfər, digər təşkilatlarda 17632 nəfərdir. Məşğul əhalinin 6098 nəfəri dövlət, 37834 nəfəri qeyri dövlət sahələrində çalışanlardır.
           2016-сı ildə rayonun sosial-iqtisadi və ictimai-siyasi həyatında baş verən ən mühüm hadisə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin Ağstafa rayonuna səfəri oldi. Son 5 ildə 3-cü dəfə Ağstafaya səfər etməklə cənab Prezident öz diqqət və qayğısını nümayiş etdirdi, rayonumuzun inkişafı və sakinlərin daha firavan yaşamasının təmin edilməsi istiqamətində verilən tapşırıqların yerində icra vəziyyətinə baxış keçirdi, görülən işlərlə tanış oldu. Ölkə başçısnın səfəri bütün ağstafalılar üçün böyük bir bayram idi, il ərzində görülən işlərin hesabatı idi. Ağstafada həyata keçirilən layihələr bütün ölkə ictimaiyyəti qarşısında cənab Prezidentə təqdim edildi, dövlət başçısının qarşımıza qoyduğu vəzifələrin icrasının hesabatını verdik. Dövlət başçısı Ağstafa rayonunda 6 obyektdə açılış və təməlqoyma mərasimlərində iştirak etdi.
Dövlət başçısının ilk olaraq ziyarət etdiyi Heydər Əliyev Muzey-Mərkəzində rayonun imkanları hesabına əsaslı təmir və yenidən qurma işləri aparılmışdır.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 30 iyun 2014-cü il tarixli ”Ağstafa rayonunun sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsinə dair əlavə tədbirlər haqqında” Sərəncamı ilə Ağstafa şəhərində Uşaq Musiqi Məktəbinin yeni binasının tikintisi və rayon Mədəniyyət evinin əsaslı təmiri işləri həyata keçirildi.
“Modern Mebel Fabriki”nin yaradılmasına 9.6 mln.manat özəl investisiya yatırılmış və 250 nəfər daimi işlə təmin olunmuşdur. “Saloğlu” mebel firmasında yeni brend “Venzena Mebel Fabriki” layihələrinin icrası işləri də sürətlə aparılır. Əlavə olaraq fabrikdə körpələr evi və uşaq bağçasının, istirahət və əyləncə mərkəzinin, hipermarket ticarət mərkəzi və “Yaşıl Bazar” satış kompleksinin, mebel satış mərkəzi və butik otel kompleksinin tikinti işlərinin layihələndirilməsi aparılır. Bu layihənin həyata keçirilməsi ilə 2500 yeni iş yerinin açılması nəzərdə tutulur.
Ağstafa Aqroservis MMC-nın 2-ci layihəsi olan Ağstafa taxıl və un məmulatları kombinatının taxıl və hazır məhsul anbarı və 4 min kv metr sahəsi olan toxum emalı müəssisəsinin tikintisi və avadanlıqlarının quraşdırılması başa çatmışdır. İstehsal gücü saatda 5 ton olan taxıl emalı və un zavodu, istehsal gücü saatda 5 ton olan çörək və yarımfabrikatlar istehsalı zavodunun tikinti işləri davam edir. Almaniya şirkətlərinin avadanlıq və texnologiyalarından istifadə edilən kombinatın smeta dəyəri 31.1 mln. manat təşkil edir və tam xarici investisiyadır. Kombinatda 210 nəfər yeni iş yeri ilə təmin ediləcəkdir.
Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin yerlərdə sənaye zonalarının yaradılması və əhalinin məşğulluğunun artırılması barədə tapşırığına uyğun olaraq rayonda yeni istehsal və emal müəssisələrinin yaradılması, istixana komplekslərinin tikintisi istiqamətində zəruri işlər görülmüşdür. Bunun nəticəsi olaraq əslən Ağstafa rayonundan olan iş adamının özəl investisiyası hesabına rayonda “Karvan-L” Eko sənaye parkı yaradıldı. Sənaye parkının tikintisinə 12.5 ha torpaq sahəsi ayrılmışdır. Bu müəssisələrin tikintisi və istixana kompleksinin quraşdırılmasına 12.5 mln. manat özəl investisiya yatırılmış və 370 nəfərin daimi işlə təmin edilməsi nəzərdə tutulur.
“Karvan-L”Eko sənaye parkında istehsal gücü sutkada 500 kv. metr olan keramika dam örtüklərinin istehsalı müəssisəsinin tikintisi davam edir. Həmçinin 200 ha sahədə meyvə bağının salınması istiqamətində hazırlıq işləri aparılır.

2016-cı ildə rayonun sosial-iqtisadi inkişafı sahəsində artan dinamika daha da inkişaf etmiş, ümumi məhsul buraxılışının həcmi 7.7 faiz artaraq 131,2 milyon manata çatmışdır. Ümumi məhsul buraxılışının tərkibində sənaye məhsulunun həcmində 19,9 faiz, kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalının həcmində 1,2 faiz, tikintidə 12,4 faiz, nəqliyyat xidmətində 5,0 faiz, rabitə xidmətində 5,0 faiz, ticarətdə 11,7 faiz artım olmuşdur. Əsas kapitala yönəldilən investisiyaların həcmi 2 dəfə artmış və 43,3 milyon manat həcmində olmuşdur. Nəzərinizə çatdırım ki, ümumi məhsul buraxılışının tərkibində tikinti-quraşdırma işlərinin xüsusi çəkisi 26,0 faiz təşkil edir. İl ərzində əhaliyə göstərilən pullu xidmətlərin həcmi 2,5 faiz, pərakəndə əmtəə dövriyyəsi 17,3 faiz artmışdır. Rayon üzrə orta aylıq nominal əmək haqqı 240.0 manat təşkil edir.
“Azərbaycan Respublikasının 2016-cı il dövlət büdcəsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanununa müvafiq olaraq Ağstafa rayonunun 2016-cı il büdcəsi mədaxil üzrə 16.8 milyon manat, mərkəzləşdirilmiş xərclərdən ayrılan vəsait 12.6 milyon manat, gəlirlər 4.2 milyon manat təsdiq olunmuşdur. Keçən il ərzində yerli gəlirlər üzrə proqnoz 102.0 faiz yerinə yetirilmişdir. Büdcənin icrasında müxtəlif bölmə və maddələr üzrə artıq xərcə yol verilməmişdir. Büdcəyə daxil olan vəsaitlər ilk növbədə əmək haqqına və ona bərabər tutulan xərclərə yönəldilmişdir.
“Azərbaycan Respublikası regionlarının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”nın icrası çərçivəsində həyata keçirilmiş bir sıra tədbirlər nəticəsində 2016-cı il ərzində 1707 nəfər yeni iş yerləri ilə təmin olunmuşdur. İşlə təmin olunanların 1227 nəfəri (71.8 faiz) daimi işlərdə işləyənlərdir. 2016-cı il ərzində 2118 nəfər işaxtaran kimi rayon Məşğulluq Mərkəzində qeydiyyata alınmış və 478 nəfər işlə təmin edilmişdir. Hazırda Məşğulluq Mərkəzində 177 vakant iş yerləri mövcuddur. Son illərdə rayonda geniş miqyaslı layihələr, abadlıq, quruculuq və tikinti işlərinin həyata keçirilməsi sakinlərimizin inam və etibarını artırmışdır. Məhz bunun nəticəsidir ki, statistik göstəricilərə görə 2016-cı il ərzində rayonda miqrasiya artımı müsbət saldo ilə nəticələnmişdir (gələnlər 171, gedənlər 74, artım +97), təbii artım 846 (doğulanlar 1448, ölənlər 602), rəsmi qeydiyyata alınan nigahların sayı 602, boşanmaların sayı (71) bu göstəricinin 11.8 faizini təşkil edir.
Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun 22.09.2016-cı il tarixdə rayonun Göycəli kəndində “Sahibkarlığın güzəştli kreditləşdirilməsi məsələləri”nə dair işgüzar forumu keçirilmişdir. 2016-cı il ərzində Sahibkarlığa Kömək Milli Fondunun vəsaiti hesabına rayon üzrə sahibkarlıq subyektlərinə müvəkkil kredit təşkilatları tərəfindən 58 layihə üzrə 713,8 min manat güzəştli kreditlər verilmişdir. Əhalinin banklardakı əmanətlərinin həcmi 1 milyon 528 min manat və ya 858 min ABŞ dolları ekvivalenti həcmində olmuşdur. Diqqətinizə çatdırım ki, ötən il əhalinin kreditlə bağlı banklara etdiyi müraciətlərin həcmi 76 faiz və ya 24 milyon manat civarında azalmış, ilin sonuna 8.4 milyon manat kredit borcu yaranmışdır.
İl ərzində dövlət siyasətinin əsas prioritet sahələrindən olan aztəminatlı ailələrin və təqaüdçülərin sosial müdafiəsi istiqamətində əməli işlər görülmüşdür. Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun Ağstafa rayon şöbəsi 11727 nəfər əmək pensiyaçısına xidmət edir. 2016-cı ildə Ağstafa rayon üzrə 4360 nəfər sosial müavinət alan qeydə alınmışdır. Sosial məişət xidməti sektorunda 234 nəfər tənha və ahıl vətəndaşlar xidmət uçotuna götürülmüşdür. Rayon üzrə 3912 nəfərə, 890 ailəyə ünvanlı sosial yardım təyin edilmişdir, hər ailəyə ödənilən yardımın məbləği 155 manat, adambaşına 35.2 manat təşkil edir. Aztəminatlı ailələrə müavinətlərin verilməsi üçün müraciət edən hər bir vətəndaşa diqqət göstərilməlidir. Ötən ildə əhaliyə pensiya və müavinətlərin verilməsində gecikmələrin qarşısı alınmış, pensiya və müavinətlərin vaxtında ödənilməsi tam təmin olunmuşdur.
2016-cı il ərzində Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun Ağstafa rayon şöbəsi tərəfindən məcburi dövlət sosial sığorta haqları üzrə proqnoza 87,1 faiz əməl olunmuş, daxilolmaların 15,6 faizi qeyri-büdcə təşkilatlarının payına düşür. Sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki şəxslərdən toplanan proqnoz tapşırığa 75,5 faiz əməl olunmuşdur.

Ağstafa rayonun iqtisadiyyatının əsasını kənd təsərrüfatı təşkil edir. Ötən il ərzində rayon üzrə kənd təsərrüfatı məhsullarının həcmi 587 min manat və ya 1.2 faiz artmışdır. 2016-cı ilin taxıl mövsümü, eləcə də payızlıq və yazlıq bitkilərin əkilib-səpilməsində “Ağstafa Aqroservis” MMC-nin 67 ədəd və “Aqrolizinq” ASC-nin Ağstafa Aqroservis xidmətinin 72 ədəd müasir kənd təsərrüfatı texnikasından istifadə olunmuşdur. Ağstafa rayonunun kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçıları tərəfindən ötən ildə də uğurlu nəticələr əldə edilmişdir. 2016-cı ilin məhsulu üçün rayon üzrə 10519 hektar sahədə taxıl əkilmiş və 31603.6 ton məhsul istehsal olunmuşdur. Hər hektardan məhsuldarlıq 30.0 sentner olmuşdur. Nəzərinizə çatdırım ki, 2015-ci illə müqayisədə 9162 ton çox məhsul istehsal olunmuşdur. Bostan-tərəvəz məhsullarının istehsalında da nəticələr uğurlu olmuşdur. Belə ki, 10.6 min ton kartof, 4.7 min ton tərəvəz, 1.2 min ton bostan, 9.8 min ton meyvə və 5.7 min ton üzüm məhsulu əldə olunmuşdur. Kənd təsərrüfatında ənənəvi məşğuliyyət növlərinin bərpası və məşğulluğun artırılması istiqamətində ötən ildə rayonda 1.9 ton barama istehsal edilmişdir. Gələcəkdə bu istiqamətdə işlərin davam etdirilməsi üçün rayon ərazisində 10 mindən artıq tut tingi əkilmişdir.
2016-cı ildə rayonun heyvandarlıq sahəsində çalışan fermer və sahibkarlar da müsbət nəticələr əldə etmişlər. Ət, süd, yumurta istehsalı sahəsində uğurlu nəticələr alınmış, ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə heyvanların baş sayı xeyli artmışdır. Ötən il rayonda 3.0 min ton ət, 16.9 min ton süd istehsal edilmişdir.
     Kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalında və məhsuldarlığın artırılmasında suvarma suyu ilə təchizatın da əhəmiyyəti az deyildir. Rayonda kənd sakinlərinin və aqrar qurumların suvarma suyuna olan tələbatı Ağstafaçay Hidroqovşağı İstismar İdarəsi və Ağstafa Suvarma Sistemləri idarəsi tərəfindən ödənilir.
   Ağstafaçay Hidroqovşağı İstismar İdarəsi tərəfindən 2016-cı ildə Ağstafa rayonunun əkin sahələrinin suvarılması üçün 65 milyon kub metr su ayrılmışdır. İdarənin Sağ Sahil adlanan və Ağstafa rayonunun 10519 ha əkin sahələrinin suvarılmasını təmin edən kanalda mütəmadi təmir işləri aparılmışdır Ağstafa Suvarma Sistemləri İdarəsi bir neçə mənbədən 2016-cı ildə 121.4 mln. kub metr suvarma suyu qəbul edib, təsərrüfatlara 80.2 mln kub metr su verərək 70526 hektar sahədə suvarma işini yerinə yetirmişdir. İl ərzində subartezian quyuları ilə 3614 hektardan çox əkin sahələrinin suvarılması həyata keçirilmişdir. Qəsəbə və kəndlərdə olan subartezian quyularının ilboyu işləməsi və onlara texniki qulluq edilməsi rayon İcra hakimiyyətinin diqqətində olmuşdur. Bununla yanaşı yerlərdə yeni quyuların qazılması və istismara verilməsi istiqamətində də məqsədyönlü iş aparılmışdır. Belə ki, 2016-cı ildə rayonda 12 ədəd yeni subartezian quyusu istismara verilmiş və 12 ədəd yeni subartezian quyusunun qazma işləri başa çatdırılmış və avadanlıqların quraşdırılmasına başlanılmışdır.
      Ağstafa rayonunun qoruq və meşə sahələrində təbiətin qorunması, bu sahədə qaydalara əməl olunmasının təmin edilməsi ilə Meşə Mühafizə və Bərpası Müəssisəsi və Qarayazı Dövlət Təbiət Qoruğu məşğuldur. Meşə Mühafizə və Bərpası Müəssisəsi 4017 hektar, Qarayazı Dövlət Təbiət Qoruğunun 9658 hektar meşə ərazisinə xidmət edir. 2016-cı ildə 50 ha sahədə meşə əkini aparılmışdır.
       Respublikanın bütün regionlarında gedən abadlıq, quruculuq və yenidən qurma işləri Ağstafa rayonunda da özünü qabarıq göstərir Səməd Vurğun, Həmid Abbas, Eyvaz Qələmçəli və Nüsrət Kəsəmənli küçələri yenidən qurulmuş, küçələrdə abadlıq-yenidənqurma işləri başa çatdırılmış, küçədə fərdi yaşayış evlərinin və mənzillərin dam örtükləri və fasadlarında əsaslı təmir işləri aparılmışdır. Heydər Əliyev adına prospektdə yerləşən 34 nömrəli, C.Cabbarlı 38, S.Vurğun 23, M.Allahverdiyev 16, 20, 22 nömrəli, R.Alıcanov 1 və 2 nömrəli, Ş.Qurbanov 4, H.Arif 33 nömrəli yaşayış binalarının dam örtükləri yenidən qurulmuş və asaslı təmir işləri aparılmışdır.
      Əhalinin təbii qaz yanacağı ilə təmin edilməsində müəyyən işlər görülsə də problemlər də mövcuddur. Belə ki, Ağstafa şəhərində, kənd və qəsəbələrdə son 20 ildə salınmış məhəllələrin qazlaşdırılmasına başlanılmamışdır. Qarayazı qəsəbəsində qazlaşma başa çatdırılmış, rayonda yaşayış məntəqələrinin qazlaşması 87 faizə çatmışdır. Hazırda Muğanlı, Sadıqlı, Ağgöl və Böyük Kəsik yaşayış məntəqələrinin qazlaşdırılması işi davam etdirilir. Köçəsgər və Eynallı kəndlərində qaz xətt və qurğularının əsaslı təmiri başa çatdırılmış, Tatlı, Köhnəqışlaq və Göycəli kəndlərində əsaslı təmir işləri davam etdirilir  
      Əhalinin elektrik enerjisi ilə təminatında bir sıra işlər görülmüş, sıradan çıxmış transformatorlar bərpa edilmiş 10, 6 və 04 kv elektrik xətlərində cari təmir işləri aparılmış, çürük dayaqlar yenisi ilə əvəz edilmişdir. “Azərişıq” ASC tərəfindən rayon ərazisində yeni transformator məntəqələri quraşdırılmışdır. Həmin transformatorların istismara verilməsi sürətləndirilməli, və yeni məhəllələrin layihə əsasında elektrikləşdirilməsi başa çatdırılmalıdır.
      Ağstafa şəhərinin içməli su təminatının yaxşılaşdırılması və kanalizasiya sistemlərinin yenidən qurulması layihəsinin həyata keçirilməsinə 2010-cu ildən başlanılmışdır. Çoxmənzilli və çoxmərtəbəli yaşayış binalarının içməli su təminatı öz həllini tapmış, xlorator binasında xlor balonları quraşdırılması təmin edilmişdir
     Yol infrastrukturunun yaxşılaşdırılması məqsədilə 4 ədəd avtomobil körpülərinin, Ağstafaçay çayının üzərindəki qəzalı körpünün, Kür çayı üzərindəki və Acı dərədəki avtomobil körpülərinin, Ağstafa şəhərindəki yol ötürücünün tikintisidavam edir.   
    2016-cı il ərzində rabitə sisteminin yaxşılaşdırılması sahəsində bir sıra addımlar atılmışdır. Rayon mərkəzində 100 nömrə sayı artırılmış və yeni salınmış məhəllədə ehtiyacı olanlara sakinlərə telefon və internet verilməsi təmin edilmişdir. Ötən dövr ərzində 420 abonentə internet verilmiş, 189 abonentə telefon çəkilmişdir.
     2016-cı ildə təhsilin infrastrukturunun daha da yaxşılaşdırılması istiqamətində rayonun bütün ümumtəhsil məktəbləri tədris prosesinə hazır vəziyyətə gətirilmişdir.2016-cı il məzunlarından 361 nəfər (48.7faiz) ali məktəblərə sənəd vermiş, onlardan 236 nəfəri (65.4faiz), məzunların isə 31.9 faizi artıq tələbədir. Qəbul olunanlardan 14 nəfəri 600-dən, 34 nəfəri isə 500-dən çox bal toplamışdır ki, bu da ali məktəblərə qəbul olunanların 22.2 faizi deməkdir.  Körpələr evi-uşaq bağçalarının maddi texniki bazasının möhkəmləndirilməsi istiqamətində iş aparılmışdır. Aşağı Kəsəmən kənd körpələr evi -uşaq bağçası üçün yeni bina tikilib istifadəyə verilmişdir. Tatlı kənd 2 saylı körpələr evi-uşaq bağçası əsaslı təmir olunmuş və şəhər 2 saylı körpələr evi-uşaq bağçasında cari təmir işləri aparılmışdır.
     Yerli İcra nümayəndələri və bələdiyyələr tərəfindən yaşayış məntəqələrində abadlıq işlərinin aparılması və kəndin sosial infrastrukturunun bərpası istiqamətində müəyyən işlər görülmüşdür. Belə ki, yerli icra nümayəndəliklərində 12.7 km suvarma arxlarının lildən təmizlənməsi, 27 su keçidinin qoyulması, 3.3 km uzunluğunda içməli su xətti təmir edilmiş, 44.7 km kənd daxili yolların xırlanması, həmçinin 7 ədəd elektrik transformatoru,16 ədəd subartezian quyusunun təmir olunması təmin edilmiş və 69 ədəd elektrik dayağı yenisi ilə əvəz olunmuş, Dağ Kəsəmən, Poylu və Böyük Kəsik kənd qəbiristanlıqlarının ətrafına metal tor çəkilmiş, iki ədəd idman meydançası salınmışdır.
     2016-cı ildə rayonumuzda ictimai siyasi vəziyyət sabit olmuşdur. Bu gün rayonda 9 siyasi partiya, 7 ictimai təşkilat və 3 dini icma vardır.
      Agstafa rayonunda vətəndaşları narahat edən məsələlərə diqqət artırılmış, onların müraciətlərinə baxılması işi yaxşılaşdırılmışdır. Mövcud problemlərin həlli və sosial əhəmiyyətli sifarişlərin müəyyən edilməsi, vətəndaşların tələb və təkliflərinin öyrənilməsi məqsədilə Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının yerlərdə keçirdiyi görüş-qəbullar 2016-cı ildə daha mütəmadi xarakter almışdır. 2016-cı ildə Rayon İcra Hakimiyyəti başçısı tərəfindən şəhər, qəsəbə və kəndlərdə 44 səyyar qəbul görüş keçirilmişdir. Bu qəbullarda 4891 nəfər sakin iştirak etmiş, 450 təklif verilmişdir. Qaldırılan problem və təkliflərin 225-i həll olunub, 94-nün icrası davam etdirilir, 131 təklifin icrası ilə əlaqədar müvafiq mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarına müraciətlər edilmişdir. İl ərzində  Ağstafa rayonu İcra hakimiyyəti başçısının aparatına vətəndaşların 1080 müraciəti (bunlardan 88.4 faizini ərizələr, 11.3 faizini şikayətlər, 0.3 faizini təkliflər təşkil edir) daxil olmuşdur. Ötən ilə nisbətən daxil olan müraciətlərin sayı 34 ədəd və ya 3.2 faiz azalmışdır. Müraciətlərin təhlili göstərir ki, onların 31.5 faizi mərkəzi orqanlardan, 68.5 faizi isə vətəndaşlar tərəfindən daxil olan müraciətlərin payına düşür. Daxil olan müraciətlərin 26.3 faizi müsbət həll olunmuş, 66.8 faizinə müvafiq izahat verilmiş, 3.9 faizi əsassız sayılmış, 1.2 faizi icradadır, 1.8 faizi baxılmaq üçün aidiyyəti təşkilata göndərilmişdir.